Kalesijske novine Kalesijske novine
Otvorena agresija na kalesijsko područje otpočela je 2. maja 1992. godine, napadom na Gojčin i Jelovo Brdo i granatiranjem Kalesije i Prnjavora.
Najavom agresije na područje općine Kalesija smatra se isticanje srpskih zastava u centru Kalesije 5. maja 1991. godine, a početkom okupacije razmještanje jedinica tzv. JNA i rezervista na širem području Osmaka u oktobru 1991. godine. Najčešće se uzima da je velikosrpska agresija na područje općine Kalesija počela terorističkim napadom na patrolu policije SJB Kalesija 12. marta 1992. godine, kada srpski ekstremisti iz Dubnice mučki ubijaju policajce Seada Bukvarevića i Zijada Živčića. U vezi sa ovim činom široj javnosti malo je poznato da su upravo tih dana na području Dubnice paravojne srpske snage izvodile vježbe i u okviru njih izvele bojevo gađanje. Ubrzo je počeo organizovani progon Bošnjaka jugoistočnih i drugih dijelova opštine Kalesija, tako da su već u aprilu 1992. godine počela i prva granatiranja, kada su poginule i prve žrtve (Kusonje, Mahala).
Otvorena agresija na kalesijsko područje otpočela je 2. maja 1992. godine, napadom na Gojčin i Jelovo Brdo i granatiranjem Kalesije i Prnjavora. Granatiranje je nastavljeno i narednih dana, a najžešće je bilo 4. maja kada su pale prve žrtve i u Prnjavoru.
U isto vrijeme agresor vrši posljednje pripreme za opšti napad na područje Kalesije. U napadu na Kalesiju pored lokalnih jedinica SDS-a učestvuje tenkovska jedinica iz sastava tzv. JNA pod komandom majora Bogunovića, zatim tzv. srpska vojska regije Birač pod komandom Svetozara Andrića (kasnije Birčanska brigada iz Šekovića), kao i jedinice tzv. srpske TO Zvornika i paravojne jedinice iz Srbije koje su se tada nalazile u Zvorniku (“žute ose” i dr.).
U cilju što bolje koordinacije 6. maja održan je sastanak na kojem su sve ove jedinice stavljene pod komandu zloglasnog Svetozara Andrića. Dva dana prije ovog sastanka iz Zvornika je u Dubnicu prebačena i razmještena jedinica dobrovoljaca Srpske radikalne stranke iz Rume pod komandom Sime Bogdanovića, poznata kao Simini četnici. U napadu na istočni dio opštine učestvovala je još jedna paravojna jedinica iz Srbije, zloglasni “beli orlovi”, čiji se zločinački put može pratiti od vukovarskog ratišta i zločina počinjenih nad tamošnjim civilima (Tenja, Lovas i dr.) do Zvornika (zločini kod Rašidovog Hana, u logoru Liplje i dr.) i Kalesije. Takođe u napadu je učestvovala i ozloglašena Šekovačka garda, čije se osnivanje povezuje sa zločinačkom Arkanovom Srpskom dobrovoljačkom gardom.
Prije napada na grad Kalesiju agresorske jedinice zauzele su istočne dijelove opštine (Caparde, Memiće, Kalesiju Selo…) pri čemu su počinjeni brojni zločini nad civilnim stanovništvom. Desetog maja prema Kalesiji je iz pravca Memića krenula kolona tzv. JNA sa sedam tenkova i većim brojem kamionima s vojskom. Malobrojni i slabo naoružani branioci na položajima kod Unisa i na Hilminom brdu dejstvuju iz ručnog bacača na prvi tenk, što je dovelo do povlačenja agresora prema Pogonu. Napad se nastavlja sutradan 11. maja, kada agresor užurbano priprema snage za napad iz svih pravaca. Kalesija i Prnjavor su sa tri strane u okruženju, granatiranje nije prestajalo sve do osam sati, kada je počeo pješadijski napad iz više pravaca. Branioci Kalesije pokušali su organizovati otpor na prilazima gradu, u samom gradu vođene su ulične borbe sa nadmoćnim agresorskim snagama, a pružen je otpor i na prilazima Prnjavoru, nakon čega su branioci bili prisiljeni na povlačenje.
O krajnjim planovima agresora najbolje govori činjenica da se u večernjim satima na radiju oglasio predsjednik tzv. „srpske opštine Kalesija“ Petar Janković izjavljujući da je „konačno oslobođena srpska opština Kalesija“, dodajući da su se srpske snage spojile s Dubnicom te da je njihov prodor prema aerodromu Dubrave pitanje dana. Nešto kasnije, komandant agresorskih snaga Svetozar Andrić u intervjuu za list „Drinski“ navodi da su njegovi planovi nakon zauzimanja Kalesije predviđali uvezivanje srpskih snaga na liniji Dubnica – Mahmutovići – Čaklovići – Gradina u Tuzli, što bi uz već postojeće snage JNA i rezerviste u Tuzli, praktično značilo i okupaciju ovog grada bez borbe.
Međutim, herojskim otporom branilaca na Bjeljevcu 17. maja i oslobađanjem Prnjavora i Kalesije 23. maja, svi navedeni agresorski planovi su nepovratno propali.
Fotografije iz knjige: PRNJAVOR KOD KALESIJE – S Prnjavorskom četom do pobjede
(Dževad Tosunbegović – Ibro Huremović)
