Kalesijske novine Kalesijske novine
Na području Kalesije sakralne kulturno–prosvjetne objekte možemo pratiti od 1512g tj. od uspostave Zvorničkog sandžaka kada je u njegovom sastave bila i dolina Spreče. Jedna od najstarijih džamija sagrađenih u Zvorničkom sandžaku je Džebarska. O nastanku Džebarske džamije legenda kaže: “Ova džamija je sagrađena u doba osvajanja u XV stoljeću.” U tuzlanskom kraju, pa i šire, Džebarska džamija je najstarija.
Atik džamija u Ćivama najstarija je džamija na kalesijskom području i vjerovatno je sagrađena početkom osmanske uprave. Njenu gradnju usmena predaja veže za vrijeme nastanaka Džebarske džamije. Starost joj potvrđuje i sam naziv Atik (stara).
Džamija je građena od drveta, odnosno drvene konstrukcije ispunjene šeperom (pleterom).
Džamija je srednje veličine i ima zatvoren ulazni trijem.
Prostor za molitvu je 8,1 x 8,4 metara.
Prednji mahfil dubine je 3,2 metra sa istakom na desnoj strani.
Mimber od drvetaje je nanovo izgrađen
Džamija ima 16 pravougaonih prozora dimenzija 65 x 80 cm.
Džamija nije stradala tokom dva svjetska rata. Tokom svog postojanja više puta je renovirana. Prestala je sa radom 1980. godine zbog dotrajalosti. Iste godine sagrađena je u Gornjim Vukovijama potkupolna džamija sa zidanom munarom, koja je nastavila tradiciju stare ćivljanske Atik džamije.
Godine 1991. pokrenuta je inicijativa za renoviranje Atik džamije. Te aktivnosti zaustavila agresija na Bosnu i Hercegovinu. Nakon agresije 1996. godine započela je rekonstrukcija Atik džamije čiji su radovi završeni krajem 1997. godine. Džamija je bila pokrivena šindrom, koja je zamijenjena crijepom.
Njena munara je osmougaona i srednje veličine. Strane munare obložene su kosim daščicama. Rekonstrukcijom džamije vraćen je njen stari izgled, što je svečano i ozvaničeno vjerskom svečanošću 1998. godine. Atik džamija je jedini sačuvani vjerski objekat iz osmanskog perioda na području Kalesije.
Od starih džamija na području Kalesije postojale su i druge. Džamija u Hemlijašima također se prema usmenoj predaji zvala Atik. Pored Atik džamije u Gornjim Vukovijama i Atik džamije u Hemlijašima, u starije džamije ubrajaju se: džamija u Seljublju, Lipovicama, Miljanovcima, Gornjoj Kalesiji (Jusufovićima), Šeheru između Gojčina i Jelovog Brda). Spomenute džamije postojale su još za vrijeme Turske uprave gdje je egzistirao i isti broj džemata (osam).
Video: (Autor: Emir S. Nišić)
