Ekrem Sakić o nekropolama i stećcima u kalesijskom naselju Kikači

Izašao je novi broj časopisa” Baština” kojeg izdaje Zavod za zaštitu i korištenje kulturno- historijskog i prirodnog naslijeđa TK.U časopisu se pored ostalog nalazi i rad pod nazivom “Nekropole i stećci u kalesijskom naselju Kikači”koautora profesora Ekrema Sakića i dr.Midhata Spahića. Kikači su kalesijsko podmajevičko naselje smješteno na samom rubu teritorije općine Kalesija uz granicu teritorije općine Tuzla .

Teritorija Kikača pripada slivu rijeke Gribaje i omeđena je sa dvije strane trasama nekada veoma važnih putnih komunikacija. Sa zapadne strane
teritorija Kikača je omeđena trasom nekadašnje putne komunikacije Tuzla-Sarajevo a koja je u narodu poznata pod imenom “Stara cesta” (to je dio sadašnje trase magistralnog puta M4 od tunela u Čaklovićima do raskrsnice u Handžićima-Tojšićima ) dok je sa istočne strane teritorija Kikača omeđena trasom nekadašnjeg puta Tuzla -Zvornik koji je poznat pod imenom ” Pašin put ” . Povoljan geografski položaj, povoljni uvjeti za život kao i blagodati
rijeke Gribaje uticali su da se naselje Kikači formira u davna vrremena. Naselje Kikači se pod istim imenom prvi put spominje u pisanim historijskim izvorima 1512 god. Porijeklo imena Kikači potiče od riječi KIK koja označava vrh, vis,uzišenje i brdo. Inače je toponim KIK čest naziv za uzvišenja tj brda u mnogim naseljima. Tako npr postoji gradina na uzvišenju koja se zove KIK, južno od naselja Šeher ( Kalesija ).

Takođe, uzvišenje KIK nalazi se iznad Vlasenice, isto tako postoji gradina KIK u Rogatici a iznad Bugojna na brijegu KIK nalazi se srednjovjekovno utvrđenje. U istim izvorima se navodi da je vinogradarstvo bilo glavna grana privređivanja u to vrijeme. O nekadašnjim vinogradima i danas svjedoče nazivi toponima u ovom mjestu kao što su : vinograd, vinac, podvinice i slično. Pored pisanih historijskih izvora u Kikačima postoje i materijalni historijski izvori tj stećci koji svjedoče da je ovo naselje postojalo tokom cijelog srednjeg vijeka.

Prvi stećak u Kikačima je registrovan 1889 god. zatim 2003 god. su registrovana jos 4 stećka.
Ovim zadnjim istraživanjem je registrovan još 21 stećak . Takođe se došlo do saznanja o
lokacijama nekadašnjih nekropola koje su vremenom uništene. Utvrđeno je da se na
teriotoriji Kikača nalaze 4 lokaliteta na kojima su nekada bile nekropole sa stećcima a to su :
1 Nekropola stećaka na lokalitetu Mramor u zaseoku Gornji Sakići
2.Nekropola stećaka na lokalitetu Mramor u zaseoku Mujanovići

3. Nekropola stećaka na lokalitetu Mramorje – Brdo u zaseoku Kundakovići
   4.Nekropola stećaka na lokalitetu Njiverica
   O postojanju ovih nekropola svjedoče nazivi toponima , pronađeni stećci na ovim lokacijama i u njihovoj blizini kao i fragmenti stećaka.