Izgradnjom Regionalne deponije Zvornik nestale „divlje deponije“, ali nastala dugovanja komunalnih preduzeća

Izgradnjom Regionalne deponije Zvornik riješeno je pitanje odlaganja otpada za nekoliko opština zvorničke regije (RS) i Tuzlanskog kantona (FBiH). Prije početka rada deponije većina opština se suočavala sa velikim brojem tzv „divljih deponija“, koje su bile potpuno neuslovne, a godinama su ugrožavale zdravlje lokalnog stanovništva i uništavale biljni i životinjski svijet.

Projekat izgradnje Regionalne deponije Zvornik bio je vrijedan preko pet miliona dolara, a finansiran je kreditom Svjetske banke, dok je  Vlada Republike Srpske projekat podržala sufinansiranjem u iznosu od 10 odsto na povučena sredstva.

Regionalna deponija izgrađena je za potrebe odlaganja  otpada iz devet opština: Bratunac, Srebrenica, Milići, Vlasenica, Osmaci, Šekovići, grad Zvornik (RS), Sapna i Kalesija (FBiH).

Prema riječima Aleksandra Vračevića direktora ЈP “Regionalna deponija”, ostvarena je i saradnja sa  komitentima iz Živinica, kao i  privatnim preduzećima iz Kalesije i Osmaka.

Naplata potraživanja je problem koji je zastupljen u skoro svakom preduzeću, pa ne čudi da je takva situacija i u preduzeću Regionalna deponija.

„ Od početka rada imamo velikih problema sa naplatom dospjelih potraživanja koja se kreću od 650 do 700 hiljada KM. Odlukama Skupštine preduzeća, koju čine načelnici opština ili njihovi ovlašćeni predstavnici, naplata se vrši sudskim putem. Nakon toga sa preduzećima smo sačinjavali reprogram otplate dugovanja na rate“ navodi Vračević za Priče sa granice.

On dodaje da ovom preduzeću nije u interesu da blokira poslovanje  preduzeća,  jer bi na taj način onemogućili njihov dalji  rad . Vračević smatra da se ovakva situacija, uz malo dobre volje, od strane korisnika može popraviti. Da je to moguće primjer je opština Sapna.

Od početka rada deponije,  komunalno preduzeće iz Sapne  je najredovnije u izmirenju svojih obaveza. „Dovoze do tri puta veće količine otpada, na deponiju nego što su projektovali, odnosno povećali su obuhvat stanovništva iz njihove opštine. Također, ukoliko ne mogu da izmire svoje obaveze , oni sa nama sklapaju ugovor o reprogramu koje redovno izmiruju. Najlošija situacija trenutno je sa komunalnim preduzećem iz Bratunca , koje ni pored vansudskog poravnanja ne izmiruje redovno svoje obaveze“, pojašnjava Vračević.

Komunalno preduzeće „Komunalac“ DD Kalesija je prije otvaranje Regionalne deponije Zvornik imalo potpisane ugovore o odvozu otpada sa oko 2.500 domaćinstava iz Kalesije. Danas je taj broj mnogo veći. Međutim, direktor KP „Komunalac“ DD Kalesija, Nermin Mujkanović za „Priče sa granice“ navodi da, iako trenutno imaju potpisane ugovore sa blizu 7 hiljada korisnika (oko 6.500 domaćinstava i preko 400 pravnih lica), ovo preduzeće ima dugovanja prema JP „Regionalna deponija“ Zvornik.

„ Postoji više razloga, od niske cijene koju plaćaju domaćinstva, visoke cijene deponovanja otpada na deponiji, do troškova prevoza. Prema našim analizama i kalkulacijama realna cijena odvoza otpada za domaćinstva, umjesto sadašnjih 7 KM, trebala bi biti između 11 i 12 KM po domaćinstvu. S obzirom da ne želimo dodatno opterećivati budžet građana, općina Kalesija nam subvencira 2 KM po domaćinstvu, ali ni to nije dovoljno da pokrijemo realne troškove“, kaže Mujkanović.

Ističe dobru saradnju sa menadžmentom JP „Regionalna deponija“ Zvornik koji ima razumijevanja za probleme kalesijskog „Komunalca“.

„Dnevno iz Kalesije na Regionalnu deponiju odvezemo između 25 i 30 tona otpada. Odgovorno tvrdim da svaki gram otpada iz Kalesije odvezemo na deponiju. Kada se to pretvori u cijenu deponovanja dolazimo do visokog iznosa na mjesečnom nivou, koji mi trenutno ne možemo pratiti. Regionalnoj deponiji Zvornik sada dugujemo oko 150 hiljada KM. Zahavaljujući razumijevanju direktora Vračevića dogovorili smo reprogram dugovanja i naša očekivanja su da ćemo do kraja godine sanirati dug i da ćemo od naredne godine moći redovno plaćati fakture“, ističe Mujkanović.

Dodaje da bi se izgradnjom pretovarne stanice u Kalesiji riješio dio finansijskih problema, jer bi „Komunalac“ kroz selekciju i prodaju otpada ostvario dodatne prihode.

O čistoći grada i odvozu otpada u Zvorniku se stara preduzeće ad „Vodovod i komunalije“. Svakodnevno se otpad iz samog grada odvozi dva puta dnevno, dok se otpad iz ruralnih sredina odvozi jednom u sedam dana, govori za „Priče sa granice“ direktor Jovan Tomić.

„U cilju što čistijeg samog grada, krajem prošle godine obezbjeđeno je i postavljeno 50 novih kontejnera, pa su dijelovi grada u kojem su smješeni postali uredniji. Stari kontejneri nisu završili na otpadu, oni su  reparirani i postavljeni u prigradskim naseljima“, kaže Tomić.

Ipak ono što „bode oči“ građanima, posebno onima koji svakodnevno  šetaju pored rijeke Drine  je  drveće koje je  nakon nedavnih poplava “okićeno plastičnim kesama i drugim materijalima“. Tomić ističe kako  čekaju da se smanji vodostaj Drine, pa da krenu u akciju čišćenja.

Imajući u obzir činjenicu da je u Zvorniku april proglašen mjesecom čistoće, nadamo se da će se u akciju čišćenja obale rijeke uključiti i mladi, kao i drugi građani,  jer je to naš zajednički životni prostor i ne smijemo biti nemarni prema njemu.

Bez obzira na trenutne probleme sa kojima se suočavaju komunalna preduzeća koja odvoze otpad na Regionalnu deponiju Zvornik, činjenica je da je ova deponija opravdala očekivanja, jer se otpad odlaže po propisanim svjetskim standardima. Također, uklonjen je veliki broj „divljih deponija“, koje su se prema mišljenju ekologa predstavljale potencijalnu „ekološku bombu“ za stanovništvo u lokalnim zajednicama, ali i prirodu u cjelini.

Projekat Priče sa granice je implementiran zahvaljujući podršci programa Bosnia andHerzegovina Resilience Initiative (BHRI), koji sprovodi Međunarodna organizacija zamigracije (IOM), uz finansijsku podršku Američke agencije za međunarodni razvoj(USAID).

(Priče sa granice/ Radio Feral Kalesija i Radio Osvit – Zvornik)